wat een verhaal, wat een vrouw, topklasse!
‘In tijden van oorlog is de waarheid zo kostbaar dat zij altijd moet worden omringd door een lijfwacht van leugens’ – Churchill
Damien Lewis was jarenlang oorlogscorrespondent voor onder andere BBC. In 2001 schreef hij zijn eerste boek Slave dat verfilmd werd als I am slave. Het boek werd snel een bestseller en de film een kaskraker. Pas in 2003 schreef hij zijn eerste oorlogsgerelateerd werk Operation certain death dat ook snel een bestseller werd.
Al jaren ben ik gefascineerd door het personage van Josephine Baker. Ik leerde haar kennen als wereldberoemde Afro-Amerikaanse danseres, maar toen ik te weten kwam dat zij ook een belangrijke rol speelde als burgerrechtenactiviste werd mijn interesse nog meer gewekt. Zo hield ze tijdens de ‘March on Washington’ vlak voor Martin Luther King’s ‘I have a dream’ een krachtige toespraak voor gelijke burgerrechten. Ik heb reeds veel gelezen over haar, films en documentaires bekeken, maar veel informatie over haar periode als spion tijdens WOII was niet te vinden. Het intrigeerde me wel en ik was nieuwsgierig. Hoe heeft ze het klaargespeeld om als wereldberoemde danseres te spioneren en onder de radar van de Nazi’s te blijven? Ik was dan ook meer dan enthousiast toen dit pareltje van Damien Lewis verscheen. Eindelijk een boek over de minder bekende periode van deze grote artieste, een verhaal waar ik al zo lang benieuwd naar was.
Over het leven van Josephine Baker bestaan reeds veel boeken, maar Agent Josephine belicht een periode uit haar leven waar, als ik me niet vergis, nog geen enkel ander werk over is verschenen. De auteur zal niet in herhaling vallen door het nog een keertje te hebben over hoe ze opgroeide in armoede, danseres/entertainer werd en naar Parijs emigreerde. Hij richt zich vooral naar lezers die reeds weten wie Josephine was en geïnteresseerden in WOII en spionage. Wie een geromantiseerd verhaal verwacht over één van de grootste artiesten komt dan ook bedrogen uit.
Tijdens WOII kwam Josephine vaak in contact met Ian Fleming en Wilfred Dunderdale. Dunderdale is één van de spionnen waar Ian zijn inspiratie vandaan haalde voor zijn wereldberoemde James Bond-serie. Maar ook heel wat andere spionnen die een belangrijke rol speelden tijdens de oorlog komen aan bod in het boek. Damien Lewis heeft met Agent Josephine dan ook een razend spannend spionageverhaal geschreven, dat bovendien nog eens waargebeurd is. Dit is dan ook een non-fictie die leest als een ware thriller.
Het verhaal van Josephine Baker tijdens WOII belicht een sterke vrouw. Het is ongelooflijk hoe zij teksten smokkelde tussen haar partituren. Maar ook hoe zij gebruik maakte van haar naam en charmes om informatie los te krijgen van Duitse, Italiaanse en Japanse ambassadeurs. Ik moest toch af en toe mijn adem inhouden toen ik las hoe zij haar leven op het spel zette zodat Europa verlost kon worden van de Nazi’s. Wat een vrouw, wat een artieste.
Volgens mij is Damien Lewis ook een grote fan van haar, hij heeft ongelooflijk veel werk gestoken in zijn research. Heel wat documenten zijn nu nog steeds moeilijk raadpleegbaar of geheim en zijn schrijfstijl getuigt van veel respect voor zijn hoofdpersonage. Het moet ongelooflijk moeilijk zijn geweest voor Lewis om van alle informatie die hij verzameld heeft een leesbaar verhaal te schrijven. Maar hij is hier met meer dan glans in geslaagd. Vanaf de eerste pagina word je in het leven van Josephine als spion gezogen.
In een voorwoord heeft de auteur een extra woordje uitleg over het taalgebruik, woorden zoals ‘kleurling’, ‘zwart meisje’, heeft hij aangehouden omdat die toen in gebruik waren, maar opmerkelijk hierbij is dat hij het n-woord geen enkele keer volledig uitschrijft, maar N*** gebruikte. Dit vond ik opmerkelijk en uiterst respectvol naar de Afro-Amerikaanse gemeenschap waartoe Josephine behoorde.
Het enige puntje van kritiek, is dat de uitgever de bibliografie en noten niet achteraan het boek heeft gepubliceerd. Er is een link die je kan openen met een QR-code.
Agent Josephine brengt het opmerkelijke verhaal van een van de grootste artiesten van de 20ste eeuw. Niet alleen is het een klasse verhaal, de auteur heeft bovendien een leesbaar en toegankelijke schrijfstijl, waardoor hij van een nogal saai non-fictie verhaal een razend spannende thriller heeft kunnen maken. Vijf sterren!
