Vriendschap, kunst en nostalgie

Dit is een stevige roman waar je als lezer wel even zoet mee bent, geen pageturner dus… maar wel prachtig geschreven in een poëtische, literaire stijl - de natuurbeschrijvingen bv zijn heel mooi. Als je van beeldende kunst en klassieke muziek houdt, dan zit je hier goed, want Hertmans trakteert ons royaal op filosofische beschouwingen over kunst. Vooral de schilderkunst van de Italiaanse renaissance komt ruim aan bod. Je bent dus gewaarschuwd…

Het verhaal gaat over de vriendschap tussen een docent kunstfilosofie en Dius, één van z’n studenten. De hele roman is vanuit het vertelperspectief van de docent verteld in de ik- vorm. Het verloop is klassiek chronologisch . De manier waarop de vriendschapsrelatie ontstaat is ietwat vreemd : Dius belt aan bij Anton, de docent, en vraagt of Anton zijn vriend wil worden. Naar mijn gevoel is dit nogal ongeloofwaardig . Hoewel de docent ongeveer tien jaar ouder is dan de student laat hij zich op sleeptouw nemen en is het Dius die het voortouw neemt in de vriendschapsrelatie. Naarmate je verder leest en de persoonlijkheid van beiden beter leert kennen (ze zijn bijna mekaars tegenpolen) komt de groeiende vriendschap natuurlijker en authentieker over. Anton is van nature eerder onzeker en gevoelig, een denker en piekeraar. Dius is impulsief en creatief en ontpopt zich als een geniale kunstenaar. Wat hen bindt is de voorliefde voor de oude kunsten: de schilderkunst uit de renaissance en de klassieke muziek uit die tijd. Beiden hebben ook een afkeer van de moderne kunst. De scène waarin een zekere kunstkenner met de naam Jan Chapot (!) het werk van de studenten afkraakt spreekt boekdelen…

Ondertussen heeft de docent af te rekenen met z’n buitenechtelijke verliefdheid op een collega. In het begin van de roman komt die relatie eerder als een seksueel avontuur(tje) over en niet als een serieuze liefdesrelatie. Dat hij in de rest van de roman gebukt gaat onder zwaar liefdesverdriet kwam bij mij daardoor wat ongeloofwaardig over. Opnieuw wordt het aanvaardbaarder als je de docent beter leert kennen als een twijfelende , zoekende en bijna asociale kamergeleerde die troost vindt in eenzame natuurwandelingen. Dius daarentegen geeft zich voluit in zijn liefde voor Pia, z’n mysterieuze Italiaanse medestudente. Uiteindelijk volgt hij zijn geliefde naar Italië en blijft Anton eenzaam achter.

Daarmee belanden we met een grote tijdssprong in het tweede deel van de roman : ongeveer twintig jaar later… Dat ze elkaar in die 20 jaar helemaal uit het oog verloren hebben en elkaar bv nooit een brief of een kaartje gestuurd hebben - ja, dat gebeurt inderdaad soms in de realiteit. Maar zoals de lezer verwacht in dit boek over vriendschap vinden ze mekaar terug. Op welke manier verklap ik niet. In het tweede deel en het nog kortere derde deeltje volgen de gebeurtenissen zich snel op. Het boek wordt boeiender in het tweede en derde deel. Aan jou, lezer, om dit te ontdekken en ondertussen (al dan niet) te genieten van de bespiegelingen over kunst , (on)gelukkig zijn enz.