Het boeiende magazine van de expo 'Vrouwen van papier'
De opening van de expo ‘Vrouwen van Papier’ in Hoofdbibliotheek Biekorf op 24 oktober 2024 ging gepaard met de lancering van een bijzonder vrouwenblad. Om meteen maar de lovende woorden van co-producent Poëziecentrum vzw te citeren: dit is onze mooiste publicatie tot nog toe, die genomineerd zou kunnen worden voor de verkiezing van ‘De Best Verzorgde Boeken’. Alleen voldoet de publicatie jammer genoeg niet aan alle inschrijvingscriteria om in aanmerking te komen voor deze Nederlandse prijs. Maar dus, een prachtige uitgave als onderdeel van een groter en ambitieus project, dat werd geleid door Els Depuydt, Liesbeth Langouche en Collyn Verlinde van het Guido Gezellearchief in samenwerking met curator Han Decorte.
Wat maakt deze publicatie zo bijzonder? In de eerste plaats is de uitgave geïnspireerd op Guido Gezelles idee om zelf een vrouwenblad op te richten. In 1882 liet hij zijn vriend Gustaaf Verriest weten dat hij met ‘een jaartijdbladtje voor Vlaamsche vrouwen’ in zijn hoofd zat. Zijn plan bleef toen bij een titel, Anna Bijns, en de opsomming van een aantal rubrieken zoals ‘biographie; oude Poësis of proza; nieuwe Poësis of proza; nature, blomme, symbolisme; kinderkamer, raadsels; genealogie, edeldom’. Tot nu dus. Dit project, dat de vrouwen die een grote rol hebben gespeeld in het leven en werk van Guido Gezelle uit de schaduw van de geschiedenis wil halen, bood de ideale gelegenheid om Gezelles plan te realiseren. Het werd een glossy vrouwenblad, dat fris oogt, rijkelijk geïllustreerd is, waar je kan induiken om lukraak stukjes uit te pikken of dat je in één ruk kan uitlezen.
Meer dan tweehonderd vrouwen schreven brieven naar Guido Gezelle, in het Nederlands, Engels, Frans, Duits, maar ook in het Latijn, Pools, Hindi en vele andere talen. Goed voor zevenhonderd brieven, die (grotendeels) in het Gezellearchief bewaard worden. Deze vertrouwelijke brieven van kamermeisjes, adellijke dames, Britse expats, kloosterzusters, familieleden… werpen nieuw licht op de invloed van vrouwen op Gezelle, maar verrijken ook onze kennis van het dagelijks leven in de 19e eeuw. Gita Deneckere schetst in de inleiding van het magazine de historische context, hoe je deze brieven moet begrijpen en de impact van gender in het archief. Je leest ook over de bijzondere band tussen Gezelle en het kasteel van Loppem, over de beruchte Lady Smith én haar nazaten, en over het (detective)werk van de vrijwilligers die alle brieven onderzochten. Maar vooral maak je in het magazine kennis met een twintigtal van de meest opmerkelijke correspondentes van Gezelle. Je vindt er ook alle kortverhalen, gedichten en kunstwerken, die gecreëerd werden door hedendaagse auteurs, dichters en kunstenaars die zich door deze omvangrijke brievencollectie hebben laten inspireren. Daartussen zitten klinkende namen als Gaea Schoeters, Delphine Lecompte, Aya Sabi, Gerda Dendooven, Nuala O’Connor, Nina Van denbempt en Sylvie Marie.
Naast de veelzijdigheid aan inhoud en de mooie beelden die de publicatie rijk is, maakt de vormgeving van dit vrouwenblad eveneens een kunstwerk. Het coverbeeld, een ontwerp van collagekunstenaar Sammy Slabbinck, springt in het oog. Met de keuze van papier, lettertypes en kleuren, samen met de geslaagde balans tussen woord en beeld, zorgde vormgever Armée de Verre ervoor dat het magazine uitnodigt om vast te pakken, te doorbladeren, te lezen. Het was niet weinig materiaal dat ze kregen, met als opdracht om dit tot een aantrekkelijke en overzichtelijke publicatie te verwerken. De vele positieve reacties van o.a. Knack Focus en Meander Magazine bevestigen dat ze hier met glans in geslaagd zijn.
Nog tot en met 4 januari 2025 is de expo ‘Vrouwen van Papier’ gratis te bezoeken in Hoofdbibliotheek Biekorf (tijdens de openingsuren). Het magazine is tevens te koop voor 24 euro in de bibliotheek of bij je lokale boekhandel.
Tekst: Liesbeth Maene
