Betoverend, historisch nieuwe ontdekking

'Dá dtéadh mo ghlao chun cinn

Go Doire Fhíonáin mór laistiar

Moge mijn gehuil ver reiken,

tot aan het grote Derrynane

—Eibhlín Dubh Ní Chonaill'

‘Een geest in de keel’ is een opmerkelijk boek, hoewel niet makkelijk om over te schrijven.

Eibhlín Dubh Ní Chonaill was een 18e-eeuwse Ierse edelvrouw die wegliep met haar minnaar, de knappe huzaar, Airt Uí Laoghaire. Ze baarde twee kinderen en was zwanger van een derde toen Airt in 1773 werd vermoord. Bij het vinden van zijn lichaam drinkt ze handenvol van zijn bloed en stort ze haar verdriet in het gedicht Caoineadh Airt Ui Laoghaire’ (Klaagzang om Art Ó Laoghaire) dat geldt als een van de belangrijkste Ierse literaire werken.

Betoverend, vanaf de eerste pagina. De hoofdpersoon, de schrijfster Doireann Ní Ghríofa zelf, raakt geobsedeerd door het gedicht, die ze reeds op school leerde kennen. Nu is ze een volwassen vrouw, echtgenote en moeder. Bij het herlezen van het gedicht gaat het steeds meer spoken in haar keel. Ze zet zich aan een vertaling, maar verdiept zich ook in het leven van de dichteres en projecteert dat tegen het leven van zich zelf.

En al was het gedicht voor mij totaal onbekend, werd ik al vlug meegevoerd in de zoektocht van deze jonge moeder die tussen het zogen, stofzuigen, afvinken van lijstjes en kolven door de ambitieuze taak stelt op zoek te gaan naar het gewiste leven van Eibhlín om deze te reconstrueren.

'Dit is een vrouwelijke tekst, gecomponeerd terwijl ik andermans kleren opvouw. De tekst is nooit uit mijn gedachten en groeit, teer en traag, terwijl mijn handen ontelbare taken verrichten.'

Het resultaat is een combinatie van autofictie, literatuuranalyse en geschiedschrijving in een prachtig, ritmisch en poëtische stijl. Het is een ode aan Eibhlín en haar rouwklacht, een ode aan het moederschap en een ode aan het vrouwelijk lichaam.

En het overtreffende is dat je van het gedicht volledig kan genieten op de laatste bladzijden van het boek zowel in het Iers, Engels en Nederlands.