Over woorden die niet in de Oxford English Dictionary verschenen

Esme brengt haar dagen door onder de sorteertafel in de "scrippy" (Scriptorium), een schuur in Oxford waar haar vader en een groep mannen woorden verzamelen voor de allereerste Oxford English Dictionary. Sir James Murray staat er aan het hoofd.

Het is 1887. Op een dag dwarrelt een stukje papier op de grond. Het valt onder de tafel en Esme verstopt het. Ze bewaart het in een oude houten kist die toebehoort aan haar vriendin Lizzie, een jonge bediende in het grote huis van de Murray’s. Het woord is “bondmaid”, vertaald als “broodslavin” (geen idee waar de Nederlandse vertaalster deze vertaling vandaan haalt) en duidt eigenlijk op dienstmeid.

(Het zal pas in 1901 zijn dat men vaststelt dat het woord ontbreekt in het woordenboek.)

Voor Esme is dit eerste woord de start tot het verzamelen van allerlei ‘vergeten’ woorden..: Esme realiseert zich immers na verloop van tijd dat sommige woorden als belangrijker worden beschouwd dan andere, en dat woorden en hun betekenissen die verband houden met vrouwen vaak niet worden opgenomen.

Terwijl ze haar leven wijdt aan het Oxford English Dictionary, begint ze in het geheim woorden te verzamelen voor een ander woordenboek: The Dictionary of Lost Words, woorden die misplaatst, weggegooid of verwaarloosd zijn door de voornamelijk mannelijke lexicografen.
Ze verzamelt net die woorden, die mannen doen blozen, en gaat ernaar op zoek door bijvoorbeeld naar de markt te gaan en haar oren open te houden.

De achtergrond van het boek is een snel veranderende wereld. Esme raakt betrokken in een wereld waar de Suffragettebeweging in kracht toeneemt en de Eerste Wereldoorlog op de loer ligt.

De roman speelt zich voornamelijk af in Oxford waarbij je als je er een beetje de weg kent, alle beelden je terug brengen naar deze prachtige universiteitsstad.

Maar ook Bath, Shropshire en zelfs Adelaide, Australië zijn plekken die een rol spelen in het boek.

Wat aanspreekt is dat het verhaal is gebaseerd op waargebeurde gebeurtenissen, waaronder voornamelijk de compilatie van de allereerste Oxford English Dictionary door een team van lexicografen onder leiding van Sir James Murray. Murray begon met het samenstellen van het woordenboek in 1879. Het was niet af bij zijn dood in 1915 en werd pas voltooid door zijn collega-redacteuren in 1928.

Ook de Oxford Université Press zoals die begin 20^e eeuw functioneerde en het belang van het oude ambacht van letterzetter en drukker komen hier mooi tot hun recht.

Het Boek van Vergeten Woorden is een uitstekend boek voor ieder die geïnteresseerd is in woorden en de ideeën achter de woorden.

“Woorden veranderen mettertijd, weet je. Hoe ze eruitzien, hoe ze klinken; soms verandert zelfs hun betekenis. Ze hebben hun eigen geschiedenis.”-Pip Williams