ode aan Ensor
James Ensor, de wereldberoemde Vlaamse schilder, overleed 75 jaar geleden. 2024 wordt dan ook een heus Ensor jaar met heel wat tentoonstellingen en activiteiten. De aftrap werd reeds in december 2023 in Oostende gegeven, wanneer ook deze graphic novel Onze James verscheen. Al jaren ben ik grote bewonderaar van zijn werk en vorig jaar bracht ik dan ook een bezoekje aan het vernieuwde Ensor museum.
James Ensor was een mysterieuze, complexe man die vaak tot de verbeelding spreekt. Zou iemand hem wel echt gekend hebben? De cover van onze James weet dit goed weer te geven: een onbekende man met een masker op. Het maakt ons ook nieuwsgierig naar wat zal volgen. Het is echter ontzettend moeilijk een korte samenvatting te geven van het verhaal. De auteur wil vooral een tipje van de sluier oplichten over de mysterieuze sfeer die rond Ensor hangt. Hij doet dit door ons kennis te laten maken met de verschillende vrouwen die een belangrijke rol in de schilder zijn leven speelden. Jan Bultheel neemt ons mee naar een doodgewone dag in Oostende in 1904. James nichtje Alex, zijn zus Mietje, tante Mimi maar ook zijn vriendin Augusta Boogaerts en mevrouw Emma Lambotte komen allemaal samen in de curiosa winkel van James’oom. De echte hoofdrolspeler James Ensor is echter nergens te bekennen. Het is ontzettend knap van de auteur om een verhaal te vertellen zonder dat de protagonist zelf aanwezig lijkt te zijn en waarbij we toch veel over hem en zijn leefwereld leren.
Jan Bultheel is animatiefilmregisseur en maakte onder andere de films Cafard en Zondvloed. Op knappe manier verwerkt hij in Onze James het werk van Ensor. Het lijkt wel of sommige tekeningen overvloeien in Ensors schilderijen, sterker nog het boek zou door de grote kunstenaar zelf gemaakt kunnen zijn. Wat me persoonlijk verrast heeft in dit werk, is het stukje ‘achter de schermen’ dat zich achteraan het boek bevindt Het toont de voorbereidingen voor Onze James en de bijbehorende schetsen. Ongelooflijk hoeveel werk en voorwerk er nodig is voor één tekening van een graphic novel. Hiernaast geeft Eric Min een uitgebreid en interessant nawoord over de personages die voorkomen in het boek en wat ze hebben betekend voor Ensor. Het leuke hierbij is dat hier naast de tekeningen hun foto’s staan. Zo kan je zien hoe ze er in het echte leven uitzagen.
Onze James is een knappe graphic novel voor de fans van de kunstenaar James Ensor. Ik stapte precies in een tijdscapsule naar begin 20ste eeuw en leerde er de wereld van de grote schilder kennen. 4 sterren!
