Mooie historische roman
Een werk dat in Litouwen bijna door iedereen werd gelezen, de Knack heeft het over ‘een boek van literaire finesse’ en volgens Voltaire gaat het verhaal dat verteld wordt over ‘de Assepoester van de achttiende eeuw’. Ik had de korte inhoud nog niet gelezen of mijn interesse was al gewekt, dit moest sowieso een goed boek zijn. Met Peters keizerin zal de auteur het relaas vertellen over Marta Skowroʼnska, ook wel gekend als Catharina I van Rusland.
Nadat de ouders van Marta stierven aan de pest, wordt ze samen met haar broers en zussen opgevangen door hun tante. Daar moet zij heel hard werken en wanneer haar tante geld nodig heeft, wordt ze verkocht aan pastoor Glück en zijn echtgenote Christina Emerentia. Christina is een harde vrouw, die enorme waarde hecht aan tucht. Marta werkt er hard in het huishouden. Als Marta zeventien wordt, wordt zij uitgehuwelijkt aan Johan Cruse een trompetter bij de infanterie. Maar wanneer hij niet terugkeert uit de oorlog kan zij terug terecht bij de familie van pastoor Glück. Haar leven verandert volledig wanneer de Russen op gewelddadige manier de stad binnenvallen en alles plunderen. Ze wordt verkracht en meegenomen. Al snel wordt haar schoonheid opgemerkt door de hoger geplaatste soldaten en wordt ze meegenomen als dienstmeid naar het hof. Uiteindelijk vallen de ogen van de tsaar Peter De Grote op haar.
Peters keizerin is niet alleen inhoudelijk een majestueus werk, de stijl waarin het geschreven is doet zeker niet onder! De auteur brengt Catherina I tot leven en geeft haar een stem, door haar haar eigen verhaal te laten vertellen vanop haar sterfbed. Dit alleen al is een slimme invalshoek, waardoor je als lezer onmiddellijk in het verhaal gezogen wordt. We zien de Russen, de omgeving, etc…door de ogen van Marta. Vooral wanneer zij een eerste keer aankomt in Rusland krijgen we een gedetailleerde omschrijving van het land, zijn bevolking en gebruiken. Deze waren zo anders voor Marta dan ze gewoon was, vol verwondering kijkt ze rond zich in en slurpt ze alle nieuwe indrukken in zich op. De auteur slaagt er hier in om op een aanstekelijke wijze Rusland uit de achttiende eeuw te omschrijven. Het is zo interessant en liefhebbers van geschiedenis zullen hiervan smullen.
Hierdoor is het geen boek dat je een keer snel en relaxt, op een rustige zondagmiddag in de luie zetel erbij neemt en uitleest. Je dient er rustig je tijd voor te nemen, om de indrukken die Marta omschrijft ook tot je te laten komen. Maar daar houd ik wel van. Telkens ik het boek erbij nam, begaf ik mij na enkele seconden in Rusland van de achttiende eeuw. Handig is wel dat de auteur achteraan het boek een woordenlijst en een beknopte namenlijst toevoegde, gezien de omvang van het werk en de vele details. Wie niet van boeken houdt die velerlei aspecten omvat, zal het maar niets vinden.
Doordat het verhaal verteld wordt door Catherina I leren we haar en haar omgeving ook goed kennen. Hoe zij keek naar Alexander, Peter, meneer Glück, etc… . Zo leren we een andere zijde van hen kennen, die niet in de vele geschiedenisboeken omschreven worden.
Peters keizerin is nog altijd een roman, gebaseerd op waargebeurde feiten en toch vroeg ik me telkens af wat de bron van de auteur was: een dagboek van Catherina I, een dagboek van één van haar bedienden, … jammer dat er geen lijst werd toegevoegd van de geraadpleegde bronnen of een nawoord van de auteur met wat toelichting. Maar dit is voor mij dan ook het enige puntje van kritiek.
Eigenlijk kan ik maar weinig toevoegen aan het korte citaat uit de Knack ‘een boek van literaire finesse’. De auteur speelt met literatuur alsof het kinderspel is. Ze heeft niet alleen een sterk verhaal geschreven, maar hanteert een beeldende schrijfstijl waarbij ze gebruik maakt van de rijkheid van taal.
Als ik onze huidige bestsellerlijsten zie, vind ik het jammer dat dit werk niet bovenaan prijkt, zoals in Litouwen. 4.5 sterren voor dit knappe werk.
