Drie vrienden, twee kanten, één herinnering

Als je geïnteresseerd bent in de Holocaust en de Tweede Wereldoorlog, maar toch ook in een vleugje romantiek en vriendschap dan is toen de wereld nog van ons was geschreven door Liz Kessler het perfecte boek voor jou. Dit boek is gebaseerd op de oorlogservaringen van de vader van mevrouw Kessler. Het verhaal start aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog waar drie vrienden in een reuzenrad in Wenen zitten en het gevoel hebben dat de wereld van hen is, dit gevoel werd vastgelegd in een foto. Tijdens de oorlog scheiden hun wegen, maar in ieders verhaal blijft de foto aanwezig.

Het boek is geschreven in meervoudig perspectief, je leest hoe Max de oorlog beleeft, hoe Elsa het beleeft en hoe Leo het beleeft. Dit is ook een van de redenen waarom ik het boek zo goed vind, je beleeft de beide kanten van de oorlog. Je leest de gedachten van een nazi, maar ook de gedachten van twee joden die ook op hun beurt beide de oorlog op een heel andere manier beleven. Alle drie de vrienden evolueren doorheen het verhaal. Bijvoorbeeld Max, van een onzeker jongetje naar een echte nazi soldaat, “Dit was het moment om de jongen die hij was voor altijd achter zich te laten. Zo zou hij een echte nazi worden.” (pagina 277) Ieder personage zegt ook dat hun leven helemaal is veranderd, dat het leven voor de oorlog een vroeger leven is en het leven tijdens de oorlog hun nieuw leven is. Deze twee levens zijn niet te vergelijken met elkaar.

De meest vuilste, engste en donkerste ruimte vond ik de trein van Theresienstadt naar Auschwitz. Dat was voor mij het eerste moment dat Elsa ontmenselijkt werd. Later toen ze in Auschwitz aankwam, was dat helemaal het geval, toen ze een nummer kreeg en haar haren afgeschoren werden. Het was zo verschrikkelijk om te lezen hoe mensen erger dan dieren in die wagons werden gepropt en er af en toe de doden uithaalden. Die trein staat symbolisch echt voor het begin van haar dood. “ De wereld die ik voor me zie, bestaat niet meer. Voor ons tenminste. Alles wat voor ons bestaat, is duisternis, het geluid van kermende mensen, het laatste happen naar lucht wanneer iemand het gevecht opgeeft. De stank van het zweet van de rest van ons, die nauwelijks nog leven.” (pagina 240)

Kortom het is een rollercoaster van emoties. Ik heb geweend maar ook gelachen en met een bang hartje vaak verder gelezen. Je wordt terug gekatapulteerd in de tijd naar de jaren dertig en veertig en beleeft de Holocaust van dichtbij en daar is naar mijn mening de schrijfster volledig in geslaagd. Als ik nog een tip mag meegeven lees zeker tot het einde, want dat vind ik persoonlijk het beste stuk van heel het boek.