origineel kookboek

Haniyé is Aramees en betekent ‘Eet smakelijk’. Arameeërs kennen we ook nog als Suryoye of Assyriërs en is een bevolkingsgroep met een heel lange geschiedenis. De gerechten uit de Assyrische keuken zijn zo 4000 jaar geleden ontstaan, en werden nog in spijkerschrift nagelaten. De auteur begint Haniyé met een korte inleiding waarin hij de geschiedenis van de Suryoye aanhaalt, wat zeker interessant is gezien niet iedereen hiermee bekend is. Hierbij laat hij het niet na om het ook te hebben over de Armeense genocide uit begin van de 20ste eeuw, waarbij ook veel Suryoye slachtoffer van werden. Ikzelf kwam voor het eerst in contact met deze geschiedenis via de boeken van de beroemde journalist Robert Fisk en als foodie met een grote interesse in geschiedenis werd ik onmiddellijk nieuwsgierig naar dit kookboek.

Het boek bevat tal van eeuwenoude recepten, die voor het eerst samen op papier gezet worden en in een boek gebundeld. Wie een beetje thuis is in de wereldkeuken zal merken dat je gerechten kan herkennen die nu razend populair zijn in de Levant regio. Zoals Fatoush salade die we kennen uit Libanon en Irak, rode linzensoep nu vooral gekend uit de Turkse keuken, kibbeh uit Libanon, … .

Ook de meeste ingrediënten komen uit dit gebied: aubergines, lamsvlees, paprika, granaatappel, … maar ook heel wat granen worden gebruikt in de recepten zoals tarwe, graan, burghul fijn en grof, rijst, risotto, … . De meeste ingrediënten in Haniyé zijn dan ook makkelijk te vinden in de supermarkt. De andere zijn terug te vinden in de Turkse superette of kan je makkelijk vervangen door iets anders.

Hoewel Matay De Mayee de auteur is, komen de recepten niet van hem maar van zijn moeder Smuni Turan. Zij overleefde als enige samen met haar moeder, de Sayfo (Armeense genocide). De verschillende hoofdstukken beginnen telkens met anekdotes uit haar leven samen met enkele mooie foto’s. Het boek is opgedeeld in verschillende delen: klassiekers, soep en stoof, groenten en meer, vlees en vis, zalig zoet. De recepten zijn veelal eenvoudig en worden ook op een duidelijke manier uitgelegd. Echter dien je er rekening mee te houden dat de auteur zelf niet de kok is, maar zijn moeder, zij dicteerde hem de gerechten. Wanneer ik enkele gerechten uitprobeerde merkte ik al snel dat Smuni Turan vooral met gevoel kookt. Matay heeft geprobeerd de hoeveelheden bij de ingrediënten goed weer te geven, maar die klopten niet altijd. Af en toe heb ik deze dan ook wat moeten aanpassen tijdens het koken. Het boek is dan ook minder toegankelijk voor beginnende koks of niet ervaren keukenprinsessen. Gerechten zouden wel eens kunnen mislukken. Een tweede bemerking gaat over de ingrediënten. De auteur vermeld in de ingrediënten vaak biologische producten, maar het is aan de lezer te bepalen of hij al dan niet voor biologische citroenen kiest.

Elk gerecht heeft een korte inleiding waarin de achtergrond uitgelegd wordt van het recept, zijn geschiedenis en traditie. Bovendien staat er ook telkens een foto bij, wat ik steeds handig vind. We kiezen namelijk wat we eten meestal op basis van wat we zien of ruiken.

Voor deze recensie maakte ik onder andere burghul op verschillende wijzen, de yoghurt komkommer salade, vermicelli rijst, tawa (ovenschotel met gehakt en groenten), fulful hashyo (gevulde paprika’s), basle hashye (gestoofde gevulde ui), tlawhé (rode linzensoep), marga (pittige uienstoof met rundvlees), muhammara (geroosterde paprikapasta) en gyothe mqalye (paprika roerbak met kip en sumak).

Haniyé is een leerrijk kookboek, die je meeneemt op een reis doorheen de geschiedenis. Het boek zelf is mooi afgewerkt, met een inleiding en veel foto’s. Maar de verhouding van de ingrediënten had iets beter uitgewerkt kunnen worden. 3.5 sterren.

Voor wie meer wil weten over de Armeense genocide kan ik de film Aurora’s Sunrise aanbevelen, die nu te bekijken is in de bioscoop.