Een psychologische, ijzingwekkende thriller

Misdaadverhalen neem ik niet vlug mee uit de bibliotheek, maar dit keer las ik Hars van Ane Riel op vraag van een enthousiaste, hoewel gepuzzelde bibliothecaris. De lovende recensies, de vele gewonnen literaire prijzen en het feit dat de roman in 26 talen vertaald werd, maakten me nieuwsgierig. Toen ik las dat Ane Riel (Aarhus 1971) een Deense auteur is -naar Scandinavische thrillerverfilmingen kijk ik wel… - en in 2020 de verfilming zou verschijnen met Sofie Gråbøl (The Killing) in een van de hoofdrollen, ging ik overstag. Over een release van de film vond ik verder niets.

Het verhaal: Liv woont met haar moeder Maria, vader Jens en haar onzichtbaar tweelingbroertje Carl op een onbewoond schiereiland. Liv zien we opgroeien in een zeer apart gezin, bij een vader met een extreme verzamelwoede en een moeder die vanwege haar toenemend gewicht het bed niet meer uit kan. Vader Jens schermt zijn dochter voor de buitenwereld af. Wanneer Liv zes is, geeft hij haar als vermist op en sluit hij haar, bij een zeldzame en ongewilde bezoeker, op in een container. Als een god beschikt hij over het leven, en ook over de dood. En daar heeft de titel alles mee te maken.
Volledig gebrainstormd door haar vader, neemt Liv haar leven voor lief. Ze weet niet beter. Het verhaal werkt naar een bloedstollende, maar ook bevrijdende climax toe. Bevrijdend voor Liv, maar niet voor de lezer. Tot de laatste zin blijft het verhaal je in de keel steken.
Deze thriller is in de eerste plaats een diepe ontleding van een disfunctioneel gezin. Het verhaal is voornamelijk uit het standpunt van Liv geschreven, wisselend van de eerste naar derde persoon. Maar ook van vader Jens krijgen we een duidelijk beeld. In de eerste hoofdstukken zien we hem opgroeien van kind tot een betrokken, ietwat eenzelvige jonge man die leeft op het ritme van de natuur. Hij groeit uit tot een liefhebbende man en vader, hij zorgt voor zijn vrouw, zij het op een zeer vreemde manier en leert Liv overleven in de wildernis. Gaandeweg trekt hij zich terug in een eigen, absurde, surreële leefwereld.
Moeder Maria leert Liv lezen en schrijven, en haar leren we voornamelijk kennen in de verborgen brieven aan haar dochter. De brieven zijn door het verhaal geweven en lichten af en toe een tipje van de sluier. Live ontdekt ze pas na haar moeders dood.
Het meisje stelt zich weinig vragen over haar ouders, maar ontroerend is haar relatie met haar dode tweelingbroertje. Wat de brieven voor de moeder betekenen, zo ook lichten Livs gesprekken met Carl een tipje van haar ziel. Het is puzzelen wat er precies met Carl gebeurd is.

Ik kan niet zeggen dat ik van deze psychologische thriller genoten heb. Een vreselijk verhaal, knap geconstrueerd en geschreven, maar ik heb vooral met ingehouden adem en ongeloof verder gelezen. Stof voor een donkere Scandinavische film biedt dit verhaal zeker!

In boekenvriendschap, Jet