chaotisch
Ariel Magnus is in zijn thuisland Argentinië een gekend auteur. Reeds een twintigtal boeken staan op zijn naam en hij heeft bovendien enkele literatuurprijzen gewonnen. In het Nederlands werd eerder De Onfortuinlijke uitgebracht en nu ook De schaker van Buenos Aires. Deze laatste is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van zijn grootvader. De boeken van deze auteur gaan vaak over originele WOII thema’s waardoor ik er benieuwd naar was.
1939, de Joodse Heinz Magnus neemt het besluit om Duitsland te ontvluchten voor de steeds maar toenemende haat. Hij gaat per boot naar Argentinië en in Buenos Aires ontmoet hij de Duitse Sofie Graf. Zij is er voor het grote internationale schaakkampioenschap. Ze beginnen elkaar het hof te maken en bespreken tal van speltechnieken. Wanneer op 1 september Duitsland Polen binnenvalt, vertrekken alle internationale spelers, maar Sonja beslist te blijven.
Na het lezen van dit boek had ik iets van wat heb ik nu gelezen? Waar ging dit nu over? De auteur zou via het verhaal van zijn grootvader de situatie van Duitse emigranten voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog weergeven, maar dit kan ik er echt niet uithalen. Voor mij is het meer een verhaal over twee mensen die elkaar ontmoeten, wat op eender welke plaats en tijd had kunnen gebeuren. De connectie tussen Heinz en Sonja staat centraal, met enkel op de achtergrond het begin van de oorlog. De Duitse emigratie naar Latijns-Amerika tijdens de oorlogsjaren, wordt niet in de kijker gezet, waardoor dit thema geleidelijk aan vervaagt. Het is dan ook wat teleurstellend als je net hierdoor aangetrokken werd door het boek.
De auteur heeft hiernaast ook een nogal warrige stijl waarmee hij zijn verhaal brengt. De één omschrijft het als filosofisch en de ander als chaotisch. Mij lijkt het eerder ongeordend magisch realisme met een tikkeltje filosofie erdoorheen. De schaker van Buenos Aires zou ook deels gebaseerd zijn op waargebeurde feiten met aanvulling van de fantasie van de auteur. Het is echter niet duidelijk of de passages uit het dagboek van Heinz Magnus fictief zijn of niet en als lezer blijf je gans het verhaal hangen met deze vraag. Het boek leest niet gemakkelijk en meer dan eens moest ik even nadenken over wat ik nu precies gelezen had.
Het geheel is opgedeeld in verschillende korte hoofdstukken, waarbij de auteur heel vaak wisselt van protagonist. Het ene ogenblik volgen we het relaas van Magnus en het andere die van Sonja. Tussendoor zijn er de fragmenten uit de dagboeken van Magnus en filosofische gesprekken tussen hem en zijn kleinzoon. Dit zorgt dat het allemaal zeer chaotisch wordt en het geheel nogal moeilijk te begrijpen is.
De schaker van Buenos Aires legde voor mij te weinig nadruk op het emigratie thema tijdens WOII. Maar misschien heb ik het allemaal zo goed niet begrepen, gezien de moeilijke stijl van de auteur en ik soms niet meer wist wat ik had gelezen Ik blijf hangen op 2 sterretjes. **
