aangrijpende roman
Irak heeft een rijke geschiedenis: het oude Mesopotamië, de kruistochten, Babel, Tigris en Eufraat, etc… Helaas kennen we het land vooral door de recentere akelige gebeurtenissen die er plaatsvonden onder het regime van Saddam Hoessein en de Golfoorlogen. Gina Wilkinson schreef een boek gebaseerd op haar eigen ervaringen als echtgenote van een diplomaat in Bagdad ten tijde van het regime van Saddam Hoessein. De grote dictator, gehaat door velen, maar hoe was het om te leven onder zijn regime? Nieuwsgierig begon ik het boek te lezen.
Irak gaat gebukt onder de dictatuur van Saddam. Corruptie heerst overal en de vroegere rijke klasse heeft het moeilijk. Ze hebben geen invloed meer en velen leven in armoede. Ze zijn verplicht om steeds meer van hun erfstukken aan een veel te lage prijs te verkopen. Maar Huda lijkt het toch allemaal goed voor elkaar te hebben. Ze werkt als secretaresse voor de Australische ambassade en heeft een mooi inkomen. Maar dan wordt haar gevraagd om te spioneren voor de geheime politie en ze lijkt geen keuze te hebben.
Rania, dochter van een sjeik, heeft het sinds de start van Saddam’s regime niet gemakkelijk. Ze heeft een kunstgalerij waar ze expats hun werken laat tentoonstellen. Hier probeert ze zoveel mogelijk aan buitenlanders te verkopen, omdat dit meer opbrengt. Met moeite komt ze rond en slaagt er ze erin om eten op tafel te brengen. Ally heeft dubbele nationaliteit, Australisch en Amerikaans. Bovendien was zij in het verleden journaliste. Haar man is diplomaat in Bagdad en om met hem mee te kunnen reizen liegt ze over beide: ze verzwijgt haar Amerikaanse achtergrond en geeft aan dat zij huisvrouw is. Irak en Amerika hebben namelijk geen goede band. Aangekomen in Bagdad gaat ze op zoek naar het verleden van haar moeder die jaren geleden als verpleegster werkte in Irak. Hierdoor brengt ze echter zichzelf in gevaar.
Huda en Rania waren beste vriendinnen tijdens hun jeugd, maar door het regime kwam hier verandering in. Tot het lot de drie vrouwen samenbrengt en Rania en Huda elkaar terug moeten vertrouwen.
De geschiedenis van Irak is complex en rijk, Irakezen zijn trots op hun afkomst waarbij het Oude Mesopotamië centraal staat. Maar wat er onder het regime van Saddam Hoessein gebeurde proberen ze nog steeds te camoufleren. Een boek over de ervaringen van een Westerse vrouw die in het Irak van Saddam leefde spreekt onmiddellijk tot de verbeelding. In een nawoord geeft de auteur meer duiding over haar eigen ervaringen in het land dat gebukt ging onder de wrede dictator en wat gebaseerd is op ware feiten en fictie. De boodschap die zij wil brengen met haar boek is het aantonen dat we uiteindelijk allemaal meer met elkaar gemeen hebben dan dat we verschillen.
Doordat de auteur een voormalig journaliste is, had ik toch een meer filmischer en beeldend schrijfstijl verwacht. Ik dacht dat ik mij tijdens het lezen echt in Bagdad zou wanen met zijn vele
kleuren, geuren en geluiden. De souqs, de kleurrijke straatjes, etc… werden maar vaag en ook wel zakelijk omschreven. Ook ontbrak het aan feiten die een documentairemaker allemaal oprakelt in zijn research. Enkel de zichtbare invloeden van het regime kwamen aan bod, zoals de aanwezigheid van Saddam in het straatbeeld via veel affiches en standbeelden.
Het verhaal van de drie vrouwen werd hierdoor in de schijnwerpers gezet en de nadruk ligt vooral op de personages. Wie zij zijn en hoe is hun onderlinge relatie. Vertrouwen is een belangrijk onderwerp van het boek. In een land waar iedereen spion kan zijn voor de moeghabarat (Iraakse geheime politie) en de muren letterlijk oren hebben, is niemand te vertrouwen, of toch wel? Het is
beklemmend om in een land te leven waarbij je moet nadenken over elke stap die je zet en net dit kan de auteur op een imponerende manier weergeven. Het verhaal intrigeerde mij, waardoor de minder beeldende schrijfstijl mij ook niet zo veel stoorde. Met haar boek snijdt Gina Wilkinson bovendien een actueel thema aan, ze maakt duidelijk waarom mensen vaak hun thuisland verlaten en ergens anders naartoe vluchten. Het laat je toch eventjes stilstaan bij de vluchtelingenproblematiek.
De cover van het boek is mooi en doet je denken aan Sheherazade en haar sprookjes van Duizend-en-één-nacht. Je zou denken dat het niet bij het verhaal past, maar niets is minder waar. De echtgenoot van Shererazade, was een wrede Sultan en dit is een verwijzing naar zowel Saddam als zijn zoon Oedai. Sterren boven Bagdad is een aangrijpende roman, waarbij menselijke relaties en
vertrouwen centraal staat. Ik heb het boek in één ruk uitgelezen. 4 sterren ****